Een terugblik op de eerste talkshows
Door Tjeerd Bischoff:
Voorafgaand aan de voorstelling organiseren we op een aantal plekken een talkshow over de gaswinning, de bevingen en de energietransitie die er aan zit te komen. We hebben inmiddels vier talkshows achter de rug met interessante gasten, die soms prikkelende uitspraken deden. Minister Wiebes was in Amsterdam onze eerste gast en bleek een behendig spreker. Hij stelde o.a. dat de overheid tien jaar eerder had moeten ingrijpen in de gaswinning en dat zij er nooit mee akkoord had mogen gaan dat de NAM de schade-afhandeling zelf regelde. Uitspraken die de wenkbrauwen omhoog lieten gaan in de gaswereld en die niet zonder gevolgen zullen blijven tijdens de komende parlementaire enquête, zo kregen wij te horen.
Jan Kamminga, voormalig voorzitter van de Dialoogtafel en de Maatschappelijke Stuurgroep, was te gast in Zwolle. Hij vertelde dat hij zijn partijgenoot, voormalig minister Henk Kamp gewaarschuwd had de schade-afhandeling niet over te laten aan de NAM, maar dat Kamp niet gevoelig bleek voor zijn argumenten. Zeer kwaad was hij op de NAM. Hij verzekerde Johan Atema, de directeur van de NAM die naast hem zat, dat hij niets tegen hem persoonlijk had, laat staan tegen zijn voorgangers, allemaal prima kerels, maar dat het bedrijf waarin zij functioneerden, niet deugde. Hij weet dit vooral aan de juristen die op de achtergrond aan de touwtjes trekken, waardoor het niet mogelijk bleek afspraken met de NAM te maken. Directeur Johan Atema leek inderdaad een aardige man die ons verzekerde dat ook hij vond dat de gaskraan zo snel mogelijk dicht moest. Maar hij hield zich op de vlakte m.b.t. het beleid van zijn voorgangers. Ook over de schadeclaim van 90 miljoen richting de overheid wou hij zich niet uitlaten. Dat was iets juridisch, de claim ging uit van de Shell en dat was toch echt een andere organisatie dan de NAM, zo zei hij. Lambert de Bont, was het oneens met Jan Kamminga: niet de NAM, maar de overheid is in zijn ogen de grote boosdoener. In 2013, het jaar na de beving bij Huizinge, bracht zij de gaswinning omhoog i.p.v. omlaag om het begrotingstekort af te dekken.
Gasten uit Groningen, zoals Susan Top en Yvonne Morselt, drukken ons keer op keer op het hart dat de problemen in Groningen nog lang niet zijn opgelost, ook nu de gaskraan dicht gaat. Nieuwe schadeclaims blijven zich ophopen en de versterkingsoperatie ontwikkelt zich in rap tempo tot het nieuwe hoofdpijndossier waar veel bewoners de dupe van zijn. Seismoloog Läslo Evers vertelde dat beëindiging van de gaswinning niet zomaar een einde aan de bevingen betekent. Die kunnen nog jarenlang doorgaan.
Overal waar wij komen worden ondertussen plannen ontwikkelt om van gas over te gaan naar niet-fossiele energiebronnen. Wethouders en gedeputeerden komen er met enthousiasme over vertellen, maar aarzelen als hen gevraagd wordt of ze hun streefdatum om van het gas af te zijn gaan halen.
De afleveringen zullen binnenkort als podcast te beluisteren zijn. De eerste talkshow met minister Wiebes is de komende week meerdere keren terug te kijken op NPO Politiek (onder voorbehoud van wijzigingen vr 18 oktober om 20.00 & 22.00 uur en za 19, zo 20 en ma 21 oktober om 18.00 uur). Klik hier voor een overzicht van de overige talkshows.
