burgercrossfacebookinstagramlinkedinplusstartwitteryoutube

INTERVIEW: burgemeester van Loppersum aan het woord

Gaswinning: het medicijn lijkt erger dan de kwaal

Albert Rodenboog is burgemeester van de gemeente Loppersum, middenin het aardbevingsgebied van Groningen. In 2013 werd hij gekozen tot de Beste Lokale Bestuurder van het jaar, vanwege zijn enorme inzet voor z’n gemeente. Tjeerd Bisschoff sprak met Rodenboog over de aardbevingsproblematiek in zijn regio.

De beruchte beving in Huizinge

2013 is ook het jaar waarover hij meteen begint te vertellen, als ik in maart bij hem op bezoek kom. Tot september 2012 was Rodenboog burgemeester van een min of meer normale gemeente. Er was af en toe een bevinkje, maar de meeste mensen, Rodenboog incluis, gingen daar schouderophalend aan voorbij. Maar toen kwam de grote beving bij Huizinge, dat onderdeel is van de gemeente Loppersum. Henk Kamp kwam een paar maanden later poolshoogte nemen en heeft toen uitgelegd dat het echt mis was. Maar tot grote verbazing van Rodenboog werden daar geen consequenties aan verbonden. De winning werd niet teruggedraaid, ondanks het advies van het SodM om drastisch te minderen in verband met de veiligheid. Het voorzorgsprincipe [1] werd niet in acht genomen en in het jaar daarna was het iedere week raak. De ene beving na de andere rolde aan over het land. Rodenboog werd aangesproken op straat: wat gaat u doen voor de veiligheid van onze burgers. Ook híj maakte zich zorgen, blijven de schoorstenen wel staan.

Torenhoge gasproductie

Het gasjaar loopt van oktober tot oktober, en toen in 2013 aan het eind van het gasjaar op de meter werd gekeken, bleek de productie nog nooit zo hoog geweest te zijn geweest in de afgelopen 25 jaar (53 miljard kuub). Toen werden de Groningers echt boos. Er kwamen hoorzittingen in de Tweede Kamer. Volgens Rodenboog gaf meneer Lankhorst, directeur van GasTerra, het eerlijkste antwoord: ‘we hadden een 10-jaars afspraak en 53 miljard paste nog net binnen die afspraak’.De verhoudingen zijn zo: GasTerra vraagt, naar aanleiding van wat ze denken te kunnen verkopen, en de NAM levert dat. Maar EZ was precies op de hoogte en de minister had in kunnen grijpen, als hij dat had gewild.

Om de tafel

Rodenboog nam zitting in de Dialoogtafel, een overleg waarin alle overheden, de NAM en een aantal maatschappelijke organisaties vertegenwoordigd waren. De bedoeling was om in onderling overleg met gezamenlijke voorstellen te komen, maar dit liep faliekant mis. De tegenstellingen waren te groot. De deelnemers vochten elkaar de tent uit en voorzitter Jacques Wallage stapte boos op.
Rodenboog heeft ervaren dat landelijke politici hun provinciale partijgenoten vaak lieten vallen. En bij EZ kon je wel je zorgen delen, maar niet rechtstreeks invloed uitoefenen. Boos werd hij, toen Henk Kamp bij een volgend bezoek aan Loppersum, op grond van een ondeugdelijk onderzoek, voor de camera verklaarde, dat er m.b.t. tot de huizen in het bevingsgebied geen significante waardedaling had plaatsgevonden.

Versterkingsoperatie

De komende tijd moeten er in de gemeente Loppersum 20.000 woningen worden versterkt. Dat gaat 500.000 per woning kosten, in totaal dus 10 miljard. Alleen de inspectie van een woning kost al 50.000 euro. Maar de inspecteurs van Arcadis en Witteveen rijden dan ook rond in Audi’s Q5. De hele operatie is een drama voor de dorpen. Het zijn gigantische ingrepen, je zet de levens van mensen totaal op hun kop. Het gaat soms om oude mensen die geen zin hebben om de laatste jaren van hun leven in chaos te moeten doorbrengen. Het medicijn lijkt erger dan de kwaal. In 2014, toen de winning bij Loppersum werd stopgezet, daalde het aantal bevingen met 80% en even hoopte Rodenboog dat de versterkingsoperatie niet nodig was. Dat zou ook nog eens veel geld schelen. Het Rijk betaalt 70 % van de kosten (=7 miljard) Maar inmiddels zijn de bevingen weer begonnen. En zeker na de beving bij Zeerijp is het de vraag of het verantwoord is om de versterkingsoperatie achterwege te laten.

Saamhorigheid of afstand?

Jammer genoeg zorgt deze ramp niet zomaar voor saamhorigheid. Mensen kijken met schuine ogen naar elkaar: waarom krijgt hij meer vergoed dan ik, of evenveel terwijl zijn/haar huis in slechtere staat verkeerde. De rechtbank heeft uitgesproken dat mensen recht hebben op vergoeding van immateriële schade (psychisch leed), maar Rodenboog vindt dit een slecht idee. Hij ziet dit als een potentiële bron voor onderlinge afgunst.
Ondertussen benadrukt Rodenboog dat de meeste mensen tevreden zijn met de schade-afhandeling tot nu toe. Bovendien zijn ze beducht voor alle negatieve publiciteit en daarom gaan ze niet in groten getale demonstreren of hun handtekening onder petities zetten. Want de grootste zorg voor de meeste mensen is toch ‘hoe raak ik mijn stenen ooit nog kwijt’.
Tjeerd Bisschoff

[1] Een principe afkomstig uit het milieurecht: als er kans is op serieuze of onomkeerbare schade, dan mag het gebrek aan volledige wetenschappelijke zekerheid niet gebruikt worden als reden om maatregelen uit te stellen.

Toneelgroep Jan Vos wordt structureel ondersteund door